20 september 2013: Radicaal lezen - De zinnen van literatuur

Met: Gijsbert Pols, Aukje van Rooden, Daniël Rovers, Johan Sonnenschein en Gaston Franssen (gespreksleider).

‘Let’s talk about text, baby’ luidde het manifest dat Daniël Rovers in 2012 op De Reactor plaatste. Hij riep op literatuur weer te lezen en te bestuderen als een kunstvorm die de kracht heeft om met louter woorden werelden open te leggen én te ondermijnen. Daarvoor is allereerst aandacht nodig voor de esthetische opbouw van de literaire tekst, iets wat de laatste decennia steeds verder uit het blikveld van de literatuurwetenschap dreigde te verdwijnen. Dat de tijd is gekomen voor een hernieuwde aandacht voor de literaire tekst, met zijn hoogsteigen structuur, klank, ritme en beeldenschat, vindt ook een aantal jonge literatuurwetenschappers. Zij richten zich weer op de vorm van de tekst en het oeuvre, en komen zo tot nieuwe inzichten in de (politieke) werkelijkheid.

De avond wordt ingeleid door Gijsbert Pols die in een korte lezing zal ingaan op de vraag wat we kunnen leren van de traditie van het estheticisme, terwijl hij ook kritiek zal leveren op de terug-naar-de-tekst beweging die in de VS als New Formalism bekend staat.

Vervolgens gaan Aukje van Rooden, Daniël Rovers en Johan Sonnenschein op zoek naar het esthetische moment in de literatuur en de ideologische implicaties daarvan. Aan de hand van een fragment uit een literair werk dat hen aan het hart gaat, zullen ze laten zien hoe compromisloze aandacht voor de eigenheid van een tekst kennis kan verschaffen over de schrijver en de ideeëncomplexen die onherroepelijk aan tekst en oeuvre ten grondslag liggen. Op die manier wordt duidelijk dat literatuur een opening naar de wereld kan forceren en aldus de mogelijkheid van een alternatief ter sprake brengt.

Afsluitend is er een discussie onder leiding van Gaston Franssen. Over de slagkracht van esthetiek, de valkuilen van het formalisme en de mogelijkheid om uit syntaxis, woordkeus en metaforiek politieke en levensbeschouwelijke overtuigingen af te leiden. Met als centrale vraag: hoe wordt een terugkeer naar de tekst een stap vooruit?

Gaston Franssen is universitair docent Literature & Diversity aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 2008 promoveerde op het proefschrift Gerrit Kouwenaar en de politiek van het lezen.

Gijsbert Pols  is als literatuurwetenschapper verbonden aan de Freie Universität Berlin en publiceert regelmatig kritieken op, onder meer, De Reactor.

Aukje van Rooden  is filosofe en literatuurwetenschapper. Zij publiceerde in tijdschriften en verzamelbundels over de verhouding tussen literatuur en politiek bij onder anderen Maurice Blanchot en Jean-Luc Nancy. In 2010 promoveerde ze op het proefschrift: L'Intrigue dénouée. Politique et littérature dans une communauté sans mythes. Sinds 2012 is ze als universitair docent verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.

Daniël Rovers is schrijver, onder meer van de romans Elf en Walter. In 2012 verscheen zijn boek De figuur in het tapijt. Op zoek naar zes auteurs, een bewerking van zijn proefschrift.

Johan Sonnenschein schreef het proefschrift Kentering wending knik. Dynamiek in modern dichterschap (Herman Gorter, M. Nijhoff, Willem Jan Otten). Hij werkt aan de Université de Liège en is redacteur van nY.

Entree: 10 euro / 5 euro voor vrienden, studenten, stadspashouders
Aanvang 20:30 uur; deur open 20:00 uur
Reserveren kan hier