woensdag 22 april 2009

Vrijdag 24 april: "Aan de leegte ontrukt: George Perec"

Met: Manet van Montfrans, Rokus Hofstede, Guido van de Wiel


“Ik had een gevoel van leegte, een gevoel van…En vanuit die leegte, vanuit dat gevoel van onvermogen, probeer ik iets op te bouwen door gebruik te maken van contraintes, van ontzettend oude regels en structuren…”
(Perec in een gesprek met Bernard Noël, 1977)

“Schrijven: pijnlijk nauwgezet proberen iets vast te houden, iets te laten voortbestaan: een paar scherpomlijnde brokstukken aan de groeiende leegte ontrukken, ergens een vore, een spoor, een afdruk of een paar tekens achterlaten.”
(Perec in Ruimten rondom)

De Franse schrijver Georges Perec (1936-1982) is vooral bekend geworden als enthousiast beoefenaar van de contrainte (vormdwang), een manier van schrijven in zwang bij de Oulipo (Ouvroir de littérature potentielle), een in 1960 opgerichte groep auteurs, waarvan hij een van de bekendste leden zou worden. De toepassing van strenge vormbeperkingen leidde tot ludieke huzarenstukken zoals de roman La Disparition, waarin Perec zich het gebruik van de letter e ontzegt.

Directe aanleiding voor deze avond bij Perdu is het wellicht nog grotere huzarenstuk dat organisatiepsycholoog Guido van de Wiel onlangs volbracht: hij vertaalde La Disparition (’t Manco) in het Nederlands, waarbij ook in de vertaling de e volledig ontbreekt. Deze “proeve van bekwaamheid” verschijnt eind april bij De Arbeiderspers.

Maar voor Perec is schrijven meer dan een vrijblijvend spel, zoals Manet van Montfrans, de Nederlandse kenner bij uitstek van Perecs werk, in het prachtige boekje Georges Perec, een gebruiksaanwijzing duidelijk maakt. Perecs spel met vormbeperkingen is ook een manier om zijn obsessie met het verdwijnen van mensen en dingen het hoofd te bieden.

Perdu vond drie deskundige liefhebbers bereid op deze avond aandacht te geven aan zowel de ludieke kanten als aan de sociologische en autobiografische aspecten van Perecs werk. Manet van Montfrans geeft een inleiding op het werk en verschaft inzicht in de beweegredenen voor het gebruik van de contrainte. Rokus Hofstede, wiens herziene vertaling van Ruimten rondom onlangs is uitgekomen bij De Arbeiderspers, zal spreken over deze tekst en zijn fascinatie voor de sociologische en essayistische teneur van Perecs schrijverschap. Na de pauze zal duivelskunstenaar Guido van de Wiel ons, beeldend en verhalend, verslag doen van tien jaar spelen met beperkingen, teneinde, zoals hij het zelf formuleert, zijn stelling luister bij te zetten dat zelfopgelegde beperkingen tot creativiteit leiden.

Aanvang: 20.30 uur; deur open: 20.00 uur

Geen opmerkingen: