3 mei 2013: De filosofische roman

Met: Carel Peeters, Dirk van Weelden, Martijn Knol en Stephan Enter.

Op 9 maart van dit jaar deed Martijn Knol op www.tirade.nu een oproep aan Perdu om nog eens een avond over de Nederlandse filosofische roman te maken. Hij deed dat aan de hand van een essay dat van Maxim Februari in 1993 in de Post Perdu verscheen. Dit essay was wederom de vrucht van een avond die twintig jaar geleden bij Perdu plaatsvond. De deelnemers waren toen Maxim Februari, Carel Peeters, René Boomkens en Gijs IJlander. Februari is ditmaal verhinderd vanwege een verblijf in het buitenland, maar Peeters is wel voor een tweede keer van de partij.

Aan de hand van korte essays en /of voordrachten zal gereflecteerd worden op de grote vragen omtrent de Nederlandse filosofische roman: Wat is de Nederlandse filosofische roman?; Wat is de rol van de filosofie voor de roman en vice versa?; Wie schrijft er tegenwoordig nog filosofische romans? En wat is eigenlijk het verschil tussen literatuur en filosofie? Na de pauze zullen tenslotte de deelnemers aanschuiven voor een gesprek over dit en nog veel meer.

Carel Peeters is sinds 1973 werkzaam bij Vrij Nederland. Van 1987 tot 1992 was Peeters bijzonder hoogleraar in de literaire kritiek aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij heeft een omvangrijk oeuvre op zijn naam staan, waaronder Het avontuurlijke uitzicht (1976), Echte kennis : essays over filosofie in literatuur (1991), Pakhuis De Tandeloze Tijd (1998) en Gevoelige ideeën : over de andere Verlichting (2008). In 1985 kreeg Peeters de Dr. Wijnaendts Francken-prijs toegekend en in 2008 ontving hij de vijfjaarlijkse Jacobson-prijs.

Dirk van Weelden is schrijver en filosoof. Hij ontving voor zijn roman Mobilhome (1991) de Multatuliprijs. Voor zijn oeuvre tot dan toe ontving hij in 1999 de Frans Kellendonkprijs. In 2003 verscheen Looptijd en in 2005 Straatsofa, dat genomineerd werd voor de Jan Hanlo Essayprijs Groot. In 2007 publiceerde hij de roman Het middel.

Martijn Knol schreef De duiker (2003), Aphinar, een romantische tragedie (2007) en Alles kan kapot (2011). Verder schreef hij essays, korte verhalen en kritieken voor Armada, Tirade, De Reactor en nY. Tegenwoordig is hij werkzaam als redactielid van Tirade.

Stephan Enter sleepte al met zijn debuut, de verhalenbundel Winterhanden (1999), een nominatie voor de Libris literatuurprijs binnen. Zijn eerste roman verscheen in 2004, onder de naam Lichtjaren. Sindsdien schreef Enter onder andere Spel (2007) en Grip (2011); wederom nominaties voor de Libris literatuurprijs, ditmaal begeleid door onder andere de AKO-literatuurprijs en de F. Bordewijkprijs voor Grip.

Entree: 10 euro / 5 euro voor vrienden, studenten, stadspashouders
Aanvang: 20:30 uur. Deur open: 20:00 uur

2 mei 2013: Boekpresentatie: Tsead Bruinja - Stofzuigerzangers / Stofsûgersjongers

Boekpresentatie: Tsead Bruinja

Stofzuigerzangers / Stofsûgersjongers - tweetalige gedichten van Tsead Bruinja - cd van Femke IJlstra - etsen van Mirka Farabegoli

Optredens van: Tsead Bruinja, Femke Ijlstra, Robert Anker, Saskia de Jong, Ester Naomi Perquin, Mowaffk Al-Sawad, Saskia Stehouwer en Nyk de Vries


Een multidisciplinaire brug tussen muziek, taal en beeld, heden en verleden en stad en platteland

Op 19 april 2010 stuurde saxofoniste Femke IJlstra een mailtje naar dichter Tsead Bruinja of hij voelde voor een samenwerking; een nieuw project met poëzie en moderne klassieke muziek, waarbij een gedeelde weemoed naar het Friese verleden een belangrijke rol zou spelen. Thuis op de bank in Amsterdam las Bruinja een gedicht voor over zijn buurvrouw die tijdens het stofzuigen van de voorkamer, met op de achtergrond de Arbeidsvitaminen, iedereen op straat goed in de gaten hield. Daarna speelde IJlstra een prachtig in memoriam, dat Mark-Anthony Turnage schreef voor de overleden vrouw van zijn beste vriend.  

Nu, precies twee jaar later, is er Stofsûgersjongers / Stofzuigerzangers een nieuw tweetalig boek met gedichten van Bruinja en een cd met IJlstra's muziek. Het duo vroeg daarbij aan beeldend kunstenaar Mirka Farabegoli, eveneens afkomstig uit Fryslân, om bij zowel cd als boek etsen te maken.

Stofsûgersjongers / Stofzuigerzangers is daardoor een multidisciplinair werk geworden met als overkoepelende thema's onderweg zijn en thuiskomen, in het nu en in het verleden, over hoe moeilijk en onmogelijk dat soms lijkt.

Dit project lijkt het werk van een trio, maar veel meer mensen werden betrokken bij Stofûgersjongers / Stofzuigerzangers. Redacteur Ernst Bruinsma van uitgeverij Afûk nodigde vormgeefster Monique Vogelsang uit om te reageren op de etsen, de gedichten en de composities en zij gaf enkele gedichten zodanig vorm dat je er hoogtevrees van krijg of dat de regels als grassprieten uit de grond lijken te komen. Componist Geert Schoonbeek de Vlaming reisde voor één van de composities speciaal af naar Friesland om de sfeer te proeven in het repetitielokaal van de fanfare, waar IJlstra haar carrière begon en genoot van het ‘weidse’ panorama vanuit haar slaapkamerraam. Het leverde een stuk op met break-beats, dat dan weer schreeuwt en dan weer devoot van toon is. Bovendien speelt IJlstra het samen met haar oude saxofoondocent van het conservatorium.

Zo is Stofsûgersjongers / Stofzuigerzangers een tweetalige multidisciplinaire brug geworden tussen heden en verleden, stad en platteland, tussen reizen en weer thuiskomen.

Uitgeverij Afûk presenteert Stofzuigerzangers / Stofsûgersjongers - tweetalige gedichten van Tsead Bruinja - cd van Femke IJlstra - etsen van Mirka Farabegoli.  


Entree: Gratis
Aanvang 20:30 uur; deur open 20:00 uur
Reserveren: tseadbruinja@hotmail.com

26 april 2013: Bezette Stad II - Gentrificatie: de verbeelding van de maakbare stad

Met: Annalies Teernsta, Özkan Gölpinar, Matthijs Ponte, Jan-Willem Anker en Golfstromen.

Tweede avond in de reeks ‘Bezette stad’, een doorlopend onderzoek naar de betekenis van stad, politiek en kunst in Amsterdam en verre omstreken.

Perdu organiseert in 2013 een reeks avonden rondom het thema ‘Bezette stad’. Interdisciplinaire programma’s waarin we onderzoek doen naar de bezette stad, bezetting van de stad en de rol die kunst, literatuur en in het bijzonder de poëzie hierin spelen. We stellen vragen vanuit de filosofie, architectuur, politiek, culturele kritiek en voor elk programma gaat een dichter de bezette stad in om deze te thematiseren, deconstrueren en te herdefiniëren in zijn poëzie. Daarnaast zijn er discussies, lezingen en voordrachten.

Tijdens Bezette stad II gaan we in op het thema gentrificatie en het ideaal van de maakbare stad. Van belwinkels naar supermarkten voor eerlijk eten, van volksbuurt naar yuppenwijk: het gebeurde talloze wijken in grote steden. Vastgoedprijzen stegen en de ‘leefbaarheid’ werd significant verbeterd. Dit proces van sociale, economische en culturele opwaardering wordt gentrificatie genoemd en speelt een belangrijke rol in stadsvernieuwingsprojecten. Maakbaarheid is het sleutelwoord in deze nieuwe verbeeldingen van de sociale ruimte. Welke principes en belangen zijn leidend bij deze vernieuwingen en welke rol is weggelegd voor de (poëtische) verbeelding

Annalies Teernstra (sociaal geograaf aan de UvA) verzorgt een inleiding over het fenomeen gentrificatie en de opwaarderingsprocessen die daarin een rol spelen.

Özkan Gölpinar (schrijver en publicist, verbonden aan het Mondriaanfonds) gaat in op de rol van kunst in de stad. Kunstprojecten worden regelmatig ingezet om de leefbaarheid van een buurt te verbeteren. Daarbij rijst de vraag of kunst nog een vrijplaats van verbeelding is, of dat die wordt ingelijfd in waardevermeerderingsprocessen.

Matthijs Ponte (filosoof en dichter) zal het hebben over de postautonomia-filosofie, van onder meer Franco ‘Bifo’ Berardi, waarin dieper wordt ingegaan op de verbeelding van de sociale ruimte en het belang van kunst daarin. Berardi pleit ervoor de leefbaarheid te vergroten door de stad her-uit-te-vinden als een ‘erotische plek’, waarin gemeenschappelijkheid een groot goed is: ‘Laten we elkaar bezetten’.

Creatief designcollectief Golfstromen laat het videogameproject 'gentrification battlefield' zien, dat in 2011 tentoongesteld werd in het MOMA. http://golfstromen.nl/

Voor deze editie van Bezette stad sturen we dichter en romanschrijver Jan-Willem Anker de Van der Pek-buurt in, een wijk in Amsterdam-Noord die op dit moment stevig ‘in de lift zit’. Hoe ziet de poëtische verbeelding van zevenduizend vierkante meter winkeloppervlak in aanbouw eruit?

Entree: 10 euro / 5 euro voor vrienden, studenten, stadspashouders
Aanvang 20:30 uur; deur open 20:00 uur.
Reserveren kan hier.

19 april 2013: SERIES: theater naar 3 gedichten van F. van Dixhoorn

Vrijdag 19 April 2013

Vendredi 19 Avril 2013

Met: Luc Cerutti, Flavien Cornilleau, Astrid Defrance, Thomas Jeannin, Sarah Leck.

Avec: Luc Cerutti, Flavien Cornilleau, Astrid Defrance, Thomas Jeannin, Sarah Leck.

SERIES: theater naar 3 gedichten van F. van Dixhoorn

SÉRIES: théâtre d'après 3 poèmes de F. van Dixhoorn

Taal: Frans met Nederlandse ondertiteling

Langue: Français avec sous-titre néerlandais

Perdu nodigt u van harte uit voor het toneelstuk SERIES, gebaseerd op 3 gedichten van de Nederlandse dichter F. van Dixhoorn, geregisseerd door de Franse theatermaker Laura Bazalgette.

Perdu vous invite à venir au pièce de théâtre SERIES, d'après 3 poèmes du poète hollandais F. de Dixhoorn, dirigé par la dramaturge française Laura Bazalgette.

SERIES is een voortdurend project. Het bestaat uit drie teksten, drie afleveringen, drie gedichten. Deze gedichten werden in 1994 gepubliceerd en vormen samen een Panorama (een serie, een wandeling). Het stuk kan zowel binnen als buiten worden opgevoerd, of in een doos van plexiglas met uitzicht naar buiten.

SERIES is een landschap. Een natuurlijk of kunstmatig landschap, een geluidslandschap. De acteur spreekt, beweegt, handelt, en dit is drama. De uitdaging is om een nieuwe toneelgrammatica te ontwikkelen, een dramaturgie te vestigen die zich voegt naar het moment, naar wat verschijnt, naar de kracht van het schrift en het gesproken woord.

SÉRIES est un projet évolutif. Il est composé de trois textes, trois épisodes, trois poèmes : CHEMIN DE HALAGE -­ REPOS SOUS LA TENTE -­ EN AVANT LES HIRONDELLES parus en 1994 et qui forment une fresque (une série, une promenade). Il peut se jouer en intérieur, comme en extérieur, dans une boîte en plexi avec vue sur le dehors par exemple.

SÉRIES est un paysage. Un aysage naturel ou artificiel, un paysage sonore. L’acteur parle, se déplace, agit et cela fait théâtre. L’enjeu sera d’inventer une autre grammaire de la scène, de mettre en place une dramaturgie qui croit à l’instant, au surgissement, à la force de l’écriture et de l’oralité.

Sinds 1994 heeft de Nederlandse dichter F. van Dixhoorn (Nederland, 1948) zes dichtbundels gepubliceerd.

Depuis 1994, le poète hollandais F. de Dixhoorn (Pays-Bas, 1948) a publié six recueil de poèmes.

'What is so immensely fascinating about Van Dixhoorn’s work is that no matter how random his language looks or how loosely it also appears to hang together, there is a strictly adhered-to structure that all words, numbers and white lines have been judiciously placed according to considerations that cannot be discerned through the text, but should rather be experienced.' (Johan Sonnenschein)

De Franse theatermaker Laura Bazalgette richtte in 2012 het gezelschap FOND VERT op teneinde haar eigen stukken te ontwerpen en op te voeren, en onderzoek op te zetten naar hedendaagse teksten. Haar werk combineert uiteenlopende invloeden, uit de beeldende kunst (Jeff Wall, Cindy Sherman), film (Terrence Mallick, Stanley Kubrick...), muziek en literatuur. Middels elk project tracht Bazalgette theatercodes en -protocollen te vernieuwen, de formele en sonische kracht van literatuur met elkaar te verbinden. Zodoende ziet zij theater als een 'heterogene, beweeglijke en organische kunstvorm.'

En 2012 Laura Bazalgette a fondé la compagnie FOND VERT afin de concevoir et mettre en scène ses propres créations, et de développer une recherche tout particulièrement axée sur les écritures contemporaines. Ses spectacles mêlent différentes influences puisées dans les arts plastiques (Jeff Wall, Cindy Sherman), le cinéma (Terrence Mallick, Stanley Kubrick…), la musique, la littérature. Au travers de chaque projet, il s’agit pour elle de renouveler les codes et protocoles théâtraux, de mettre en relation la puissance formelle et sonore d’une oeuvre littéraire. Elle conçoit ainsi 'le théâtre comme u art hétérogène mobile, organique'.

Concept, regie en scenografie: Laura Bazalgette.

Conception, mise en scène et scénographie; Laura Bazalgette.

Tekst: F. van Dixhoorn.

Texte: F. van Dixhoorn.

Vertaling: Kim Andringa.

Traduction: Kim Andringa.

Uitgeverij: Le Bleu du ciel.

Édition: le Bleu du ciel.

aanvang 20:30 (20:00 zaal open)

à 20h30 (20h ouverture des portes)

Entree: 10 EUR / 5 EUR (vrienden en studenten)

Entrée: 10 EUR / 5 EUR (ami(es) et étudiant(es))

Reserveren

12 april 2013: De blote kont der kunst: De Vijftigers nu

De blote kont der kunst: De Vijftigers nu

i.s.m. EYE
Locatie: Perdu
 
Met: Jan Baeke, Tsead Bruinja, Maarten van der Graaff en Martijn den Ouden

Lucebert keerde een glas water om boven zijn hoofd en Jan Hanlo schudde het land op met de regels ‘Oote oote oote/ boe’. Het zijn iconische acties geworden waarmee de Beweging van Vijftig, een groep die eigenlijk niet echt een groep was, de Nederlandse poëzie op haar grondvesten deed schudden. De Vijftigers schaften de lyriek af en streefden naar een experimentele poëzie, ‘de experimentele poëzie’, in de woorden van Gerrit Kouwenaar. Een poëzie die beïnvloed was door internationale avant-garde-bewegingen, een ‘proefondervindelijke’, autonome poëzie waarin lichamelijkheid en spontaniteit belangrijke waarden waren.

Filmmaker Johan van der Keuken voelde zich verwant met de Vijftigers en maakte een aantal artistieke films over hen. Van Remco Campert verfilmde hij het scenario Een zondag, Bert Schierbeek portretteerde hij in Bert Schierbeek/De deur en over Lucebert maakte hij een reeks korte documentaire films. De films geven een mooi tijdsbeeld van de kunst en van de mensen die zich eraan toewijdden.

Tijdens deze avond onderzoeken we, naar aanleiding van de films van Johan van der Keuken, of en hoe de destijds baanbrekende poëzie van Vijftig de dichters van vandaag nog aanspreekt. Zijn de eigenzinnige experimentelen uit Van der Keukens films heilige wegbereiders of zijn zij vaders die uiteindelijk vermoord moeten worden? Hoe inspireert en fascineert de poëzie van Vijftig de dichters van nu? Moeten ook deze dichters de blote kont der kunst nog kussen? En hoe staat het experiment ervoor? Drie jonge dichters (Tsead Bruinja, Maarten van der Graaff en Martijn den Ouden) zullen met eigen werk reageren op het werk van de Vijftigers. De avond wordt ingeleid door Jan Baeke (dichter, vertaler en programmeur bij Poetry International), die een lezing geeft over de beweging van Vijftig en haar invloed op de poëzie.

Dit programma is onderdeel van een tweeluik. Op woensdag 3 april vindt in het filmmuseum EYE het eerste deel plaats: een avond over de invloed van de Vijftigers op het werk van Johan van der Keuken. Van 29 maart t/m 9 juni is in EYE de tentoonstelling ‘Johan van der Keuken/Tegen het licht. Filmer en Fotograaf’ te zien. Meer informatie: www.eyefilm.nl


Entree: 10 euro / 5 euro voor vrienden, studenten, stadspashouders
Aanvang 20:30 uur, deur open 20:00 uur.
Reserveren kan via 50

5 april 2013: Eliminitieve poëzie

Met: Elisabeth Tonnard, Dennis Gaens, Kiene Brillenburg Wurth en Mikko Kuiper

Het medium van de eliminatie, het wegstrepen, -krassen, -gummen, -knippen, of ook het overschilderen van tekst, met het oogmerk in de uitsparingen nieuwe betekenis te creëren, heeft als methode sinds de jaren ’60 een opmars gemaakt. Gebruikelijk was om canoniek werk te nemen zoals Paradise Lost of Shakespeares Sonetten, hoewel ook literatuur uit de marges werd opgezocht. A Humument van Tom Phillips gebruikt evenwel een vergeten victoriaanse roman als grondtekst.

Wat is de betekenis van het wegstrepen voor een tekst? Wat is de zin van het verduisteren voor een dichter? Creativiteit wordt omgestulpt tot een schavend en schurend, in plaats van een scheppend medium en de schrijver neemt voorzichtig de gestalte van een beeldhouwer aan. Maar er zijn ook parallellen met de censuur te maken. Een dichter snoert een andere dichter de mond, laat hem naar zijn pijpen dansen en gebruikt hem als buikspreekpop.

Elisabeth Tonnard zal voordragen uit haar bundel De wereld is er. Het gedicht dat zij heeft gekozen, kwam tot stand door automatische weglating. Door uit een eerder door haarzelf geschreven verhaal  enkel de meest gebruikte woorden te laten staan – de rest is wit gedrukt – kwam er een nieuwe tekst tot stand. Op deze manier ontstaat een zelfbewuste dialoog tussen auteur en spreker, tussen een naïef en een zelfbewust ik.

Dennis Gaens, voormalig stadsdichter van Nijmegen, zal eigen werk vertonen/ voordragen en in een poëtica op het proces reflecteren. Hij werkte in het verleden veel samen met een van Nederlands helden van de eliminatieve poëzie, Dimitri Antonissen, bekend van onder andere Schrap me. Gaens debuteerde in 2010 met de bundel ik en mijn mensen, die genomineerd werd voor de C. Buddingh-prijs voor het beste Nederlandstalige poëziedebuut.

Kiene Brillenburg Wurth is universitair hoofddocent Literatuurwetenschap aan de Universiteit Utrecht, waar zij VIDI-projectleidster is van Back to the book. In haar huidige onderzoek richt zij zich op de praktijk van book-altering, een fenomeen dat in navolging van A Humument, is gebaseerd op de bewerking en ‘obliteratie’ van teksten.

Mikko Kuiper is beeldend kunstenaar. Hij schreef in het verleden voor De Groene Amsterdammer. Nadat hij zijn opleiding aan de Rietveld afrondde, studeerde hij publieksgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. In maart dit jaar exposeerde hij met onder andere het drieluik See no evil, Hear no evil, Speak no evil in De Balie. Hij zal aan de avond bijdragen met een reflectie op de eliminatie als methode en daarnaast zal hij voor de avond zelf vervaardigd werk vertonen.

Entree: 10 euro / 5 euro voor vrienden, studenten, stadspashouders
Aanvang 20:30 uur; deur open 20:00 uur.
Reserveren voor deze avond kan hier.