Het zesde zintuig

"Toch begrijp ik niet waarom ik als lezer of dichter af zou moeten zien van het genoegen van de coherentie. Ik geef het toe: ook in mij huist een bloedserieuze calvinist of jezuïet, een asceet die ter wille van het hogere wil afzien van lagere genoegens. De waarheid gaat gekleed in grauwe tabberds. Maar kunst is niet alleen een feest voor de geest – het is ook een feest voor de zintuigen. In de gewaarwording van coherentie komen die beide samen. Het gaat misschien wel verder dan dat - misschien moeten we geen al te hoge hoed opzetten als het gaat om de menselijke geest, om de verfijnde bedradingskluwen die we onze hersenen noemen. Die bron van filosofie en ander knap denken, die onontkoombare verbindingslijn tussen de wereld en ‘onszelf’, zouden we misschien als niet veel anders moeten beschouwen dan als een zoveelste zintuig. Wie volwaardig wil leven, honoreert wat zijn zintuigen van hem verlangen. Voor het zesde zintuig ‘hersenen’ is de ervaring van coherentie een vorm van genot. Dat de samengesteldheid van de wereld ons dit genot onmogelijk lijkt te maken, betekent nog niet dat onze hersenen ervan zouden moeten afzien. Om deze bijzondere variant van het genot te kunnen ervaren, hebben we namelijk onder meer de poëzie."

"Wanneer ik een gedicht schrijf verzet ik mij tegen betekenisloosheid en beleef ik een intense en kortstondige gewaarwording van samenhang. Die gewaarwording verdwijnt snel – zeker wanneer ik aan een gedicht ga knutselen om de lezer een soortgelijke gewaarwording te bezorgen. Toch is het mooi als het lukt: uiteindelijk ben ik ook zelf een lezer van wat ik schrijf en dan heb in ieder geval bij één lezer iets moois bereikt. "

Lees hier de 'kleine poëtica' van Gert de Jager, die hij afgelopen vrijdag tijdens Vers Van Het Mes uitsprak.

Flessenpost

'Ik ben de mening toegedaan dat poëzie, zoals Rainer Maria Rilke dat schreef, vanuit innerlijke noodzaak geschreven moet worden. Schrijven doe ik omdat het voor mij onmogelijk is om niet te schrijven. In zekere zin is dit te verbinden met de flessenpost die door een zeeman vanuit een zinkend schip aan de golven wordt meegegeven: het is voor de zeeman noodzakelijk om de fles de zee in te werpen, het is zijn enige hoop op redding, het is de belichaming van zijn redding, de enige manier om zijn redding te bereiken.' Lees hier de 'kleine poëtica' na die Martijn Teerlinck vrijdagavond tijdens Vers van het Mes in Perdu uitsprak.

2 oktober 2009: Kredietcrisis I - van Bovenaf

BARBAREN & CO ... en de verloren toneelteksten

Met o.m. (o.v): Martijn Kerkmeijer, Jaïr Stranders, Paul van Veen, Yaïr van der Wieken, Bram Huijten, Tobias Kokkelmans, Bo Tarenskeen en Loek Zonneveld

Barbaren & Co (de kleine toneelformatie Barbaren aangevuld met allerlei al of niet toneelspelende gasten) houdt regelmatig (geënsceneerde) lezingen van toneelstukken die in vergetelheid dreigen te raken of anderszins op boekenplanken liggen te verstoffen. Op 2 oktober trappen zij hun nieuwe seizoen af op hun nieuwe podium, Perdu. Op deze eerste avond: Kredietcrisis I - van Bovenaf. Barbaren & Co presenteert John Gabriel Borkman - een bankroetiersfarce van de Noorse schrijver Henrik Ibsen.

Een impressie: bankier Borkman, acht jaar geleden ontslagen uit de gevangenis, waar hij vijf jaar vast zat wegens grootschalige bankfraude, bezint zich op een grootscheepse terugkeer om de maatschappij opnieuw te redden. Zijn vrouw is slechts geïnteresseerd in herstel van de familie-eer. Zijn gewezen minnares én schoonzus klampt zich vast aan de laatste restjes van haar leven en aan haar geestelijke nalatenschap. En zijn zoon wil eindelijk een keer gaan ademen en léven buiten de spinnewebben van zijn verleden. Met maar liefst twee vrouwen tegelijk. Een inktzwarte tragikomedie.

Als voorgerecht worden enkele onbekende schetsen en vaudevilles van Anton Tsjechov gepresenteerd. En het nagerecht is een verlate hommage aan de afgelopen zomer overleden choreografe Pina Bausch.

Barbaren & Co verwachten in de komende maanden de volgende programma's te brengen. Maandagavond 9 november: Berlijnse Muur twintig jaar verder (een tekst- en beelddocumentaire). In december een avond met Judith Herzberg-teksten waaronder Kras (1989); in januari 2010 Kredietcrisis II - van Onderen Bertolt Brecht De heilige Johanna van de Slachthuizen; in februari 2010 Ueber allen Gipfeln ist Ruh - een schrijverskomedie van Thomas Bernhard.

Aanvang: 20.30; zaal open: 20.00
Reserveren via deze link naar de Perdu-website

Perdu op De Amsterdamse Lezing

'Het tekende de lezingen: iedere spreker keek vanuit de eigen agenda naar de kwestie, waardoor er in feite verschillende discussies door elkaar heen gevoerd werden.' Op De Amsterdamse Lezing, het weblog van de leerstoelgroep moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, verscheen een recensie van de avond die Perdu op vrijdag 18 september organiseerde over Vaessens' De revanche van de roman.

25 september 2009: Vers van het Mes XV

Met: Gert de Jager, Matthijs Ponte, Martijn Teerlinck, e.a.

Voor de vijftiende keer presenteert Perdu onder de noemer Vers Van Het Mes een aantal nog niet gedebuteerde dichters uit Nederland en Vlaanderen. Vers Van Het Mes is geen poetry slam, geen open podium, geen wedstrijd. De deelnemende dichters krijgen de tijd en de gelegenheid zich uitgebreid te presenteren. Dit doen ze middels een voordracht en door het presenteren van een Kleine Poëtica, waarin ze zich uitspreken over hun werk, het poëzielandschap en hoe ze zichzelf daarin zien.

Aanvang: 20.30
Deur open: 20.00

Reserveren

Vrijdag 18 september 2009: (Laat-) Postmodernisme revisited

Naar aanleiding van De revanche van de roman van Thomas Vaessens

Met: Met: Willem Bongers, Ernst van den Hemel, Nicoline Timmer en Sven Vitse

'Maar hoe dood is de literatuur echt? Moeten we uitsluiten dat zij na het postmodernisme nog een vitale rol in de samenleving of zelfs maar in het intellectuele leven zou kunnen vervullen?' Die prangende vraag stelt Thomas Vaessens in zijn recente, inmiddels geruchtmakende studie De revanche van de roman.

Hij beschrijft hierin hoe Nederlandse schrijvers, waaronder Arnon Grunberg, Charlotte Mutsaers en Marjolijn Februari, reageren op veranderingen in de cultuur en hoe deze veranderingen bij hen tot een nieuwe houding hebben geleid. Cruciaal is de rol die het postmodernisme hierin speelt. Eens werd dit postmodernisme als een bevrijding ervaren, maar nu de postmoderne twijfel is ingezonken, lijkt het de literatuur in een verstarrende impasse te hebben gebracht.

Hoe deze impasse te doorbreken, zonder terug te keren naar het weinig zelfbewuste modernisme, waarmee het postmodernisme terecht afrekende? Dat is de vraag die deze, door Vaessens laatpostmodern genoemde auteurs zich stellen.

Het is een discussie die eens in de zoveel tijd op lijkt te laaien. Dat het postmodernisme op z'n retour is mag inmiddels dan ook geen nieuws meer heten, maar hoe een geëngageerde literatuur voorbij het postmodernisme eruit zou kunnen zien, lijkt nog altijd een open vraag. Perdu neemt in de seizoensouverture de tijd om het terrein dat Vaessens ontgint verder te verkennen en nodigde een aantal academici uit zich over deze vraag te buigen.

Sven Vitse zal, aan de hand van een aantal literaire casestudies, toelichten waarom hij denkt dat in het laatpostmodernisme misschien toch iets te gemakkelijk van het postmodernisme wordt afgestapt. Nicoline Timmer, die promoveerde op een drietal 'post-postmoderne' Amerikaanse auteurs, zal ingaan op de Angelsaksische achtergronden van de discussie die Vaessens aanzwengelde. Willem Bongers zal spreken over het werk van Kader Abdolah. Geen postmodernist, maar wel een schrijver die zich op vele podia uitspreekt over actuele kwesties, en daarmee aan zijn status als publieke intellectueel beitelt – volgens Vaessens bij uitstek een kenmerk van de laatpostmoderne schrijver. Samen laten hun beschouwingen de veelkantigheid zien van de problematiek die in De revanche van de roman aan de orde komt.

Aanvang: 20.30; deur open: 20.00.

Reserveren kan nu al. Een eerste stap daartoe zet u door hier te klikken. U komt dan op een pagina van de Perdu website terecht met informatie over het programma en een reserveringsformulier.

Verloren Podcast, afl. 2: Rudi Visker over de authentieke ander

http://www.versspreken.nl/verlorenpodcast/verlorenpodcast2rudivisker.mp3Aflevering 2 van de Perdu's Verloren Podcast is online, en gratis te downloaden. In de Verloren Podcast staat steeds een opname centraal van een performance of een lezing uit de Avondenprogrammering van Perdu. Deze keer: de lezing van Rudi Visker uit het programma "De Authentieke Ander", dat op 6 maart 2009 in Perdu plaatsvond.

Visker is filosoof en als hoogleraar verbonden aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte aan de Katholieke Universiteit Leuven. Bij Boom/Sun verschenen zijn boeken Lof der zichtbaarheid en Vreemd gaan en vreemd blijven.

Zijn lezing is rijk, rethorisch sterk en uiterst actueel. Je kunt hem downloaden en/of beluisteren hier of via iTunes.

De foto bij dit bericht is van Roeland Fossen. Meer lezen over Visker in relatie tot het onderwerp kan hier. Laat hieronder weten wat je van de lezing vond.