Het zesde zintuig

"Toch begrijp ik niet waarom ik als lezer of dichter af zou moeten zien van het genoegen van de coherentie. Ik geef het toe: ook in mij huist een bloedserieuze calvinist of jezuïet, een asceet die ter wille van het hogere wil afzien van lagere genoegens. De waarheid gaat gekleed in grauwe tabberds. Maar kunst is niet alleen een feest voor de geest – het is ook een feest voor de zintuigen. In de gewaarwording van coherentie komen die beide samen. Het gaat misschien wel verder dan dat - misschien moeten we geen al te hoge hoed opzetten als het gaat om de menselijke geest, om de verfijnde bedradingskluwen die we onze hersenen noemen. Die bron van filosofie en ander knap denken, die onontkoombare verbindingslijn tussen de wereld en ‘onszelf’, zouden we misschien als niet veel anders moeten beschouwen dan als een zoveelste zintuig. Wie volwaardig wil leven, honoreert wat zijn zintuigen van hem verlangen. Voor het zesde zintuig ‘hersenen’ is de ervaring van coherentie een vorm van genot. Dat de samengesteldheid van de wereld ons dit genot onmogelijk lijkt te maken, betekent nog niet dat onze hersenen ervan zouden moeten afzien. Om deze bijzondere variant van het genot te kunnen ervaren, hebben we namelijk onder meer de poëzie."

"Wanneer ik een gedicht schrijf verzet ik mij tegen betekenisloosheid en beleef ik een intense en kortstondige gewaarwording van samenhang. Die gewaarwording verdwijnt snel – zeker wanneer ik aan een gedicht ga knutselen om de lezer een soortgelijke gewaarwording te bezorgen. Toch is het mooi als het lukt: uiteindelijk ben ik ook zelf een lezer van wat ik schrijf en dan heb in ieder geval bij één lezer iets moois bereikt. "

Lees hier de 'kleine poëtica' van Gert de Jager, die hij afgelopen vrijdag tijdens Vers Van Het Mes uitsprak.