3 december 2010: Ruimte II: Voorland

Met Saskia de Coster en Simon Kentgens.

Onze taal zit vol met dode metoniemen (De online Van Dale basis en Van Dale professioneel geven geen resultaat bij metoniem. De online Dikke van Dale wel: me·to·ny·mie/metonimi/zelfstandig naamwoord; de (v)(1824) ontleend aan Frans métonymie, ontleend aan Latijn metonymia, ontleend aan Grieks metōnumia (verandering van naam) 1. stijlfiguur waarbij in plaats van een zaak een andere genoemd wordt, niet op grond van een overeenkomst zoals bij de metafoor, maar op grond van een andere betrekking die tussen beide bestaat (bv. deel van een geheel)vormvariant: metonymia): de beeldspraak is zo vaak gebruikt, dat het overdrachtelijke van de betekenis verloren is gegaan. Veel van die metoniemen zijn ruimtes: het voorland, de binnenkamer, het achterland of de kast. 'Ruimte: voorland' probeert één van die metoniemen te reanimeren door van het voorland opnieuw een ruimte te maken.Perdu heeft auteur Saskia de Coster en beeldend kunstenaar Simon Kentgens gevraagd om in woord en beeld het voorland te hercreëren. In die fictie vinden we wellicht een spoor van het leven van de beeldspraak terug.

'Ruimte: voorland' is het tweede deel van een reeks Perdu-avonden over niet-letterlijke ruimtes, van een kleine encyclopedie in avonden.


Aanvang 20:30 uur; zaal open 20:00 uur.
Reserveren kan via het webformulier op de site van Perdu.

26 november 2010: De Ja-sprong

Politieke subversiviteit in de kunsten

Met Joost de Bloois, Merijn Oudenampsen, Jonas Staal, Anna Tilroe en Samuel Vriezen.

Dit najaar verschijnt er bij uitgeverij Querido een manifest van kunstcritica Anna Tilroe, dat momenteel geschreven wordt onder de werktitel De Ja-sprong, naar een nieuwe vitaliteit in de kunst. In haar manifest keert Tilroe zich tegen de vercommercialisering in de kunstsector. Ze gaat erin op zoek naar de wenselijkheid en mogelijkheden van fundamenteel subversief verzet in artistieke uitingen.

Perdu heeft dit gegeven aangegrepen om een avond over beeldende kunst, poëzie, activisme en subversiteit te organiseren op vrijdag 26 november. Anna Tilroe zal die avond eerst de gelegenheid krijgen de uitgangspunten van haar manifest uit de doeken te doen waarna er een viertal referenten zal reageren. Vervolgens zal er een rondetafel-gesprek plaatsvinden onder leiding van Matthijs Ponte.

Anna Tilroe is kunstcritica, voormalig artistiek leider van Sonsbeek 2008 en bijzonder hoogleraar Kunst en Cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar referenten zullen die avond zijn: literatuurwetenschapper en cultuurcriticus Joost de Bloois, politicoloog en activist Merijn Oudenampsen, beeldend kunstenaar Jonas Staal en dichter en componist Samuel Vriezen.

Afbeelding maakt onderdeel uit van project 'De Geert Wilders werken' van Jonas Staal

Aanvang 20:30 uur; zaal open 20:00 uur.
Reserveren kan via het webformulier waar u hier naar toe kunt gaan.

19 november 2010 - "Ik is een woord als alle andere"

Met: o.a. Maarten Doorman

'Philosophie dürfte man eigentlich nur dichten', schreef Ludwig Wittgenstein (1889-1953). De Oostenrijkse taalfilosoof geldt niet alleen als één van de meest invloedrijke denkers van de twintigste eeuw, maar is ook een inspiratiebron voor veel kunstenaars. Wat in het leven en werk van Wittgenstein spreekt zo tot de verbeelding? Vanavond onderzoeken dichters en filosofen wat Wittgenstein voor de poëzie kan betekenen. Valt er uit zijn late werk een poëtica te reconstrueren? Hoe hebben Nederlandse dichters zijn inzichten over taal verdicht? De schaduw die de interpretatie van Willem Frederik Hermans over de Nederlandse letteren heeft geworpen, wordt ontweken om het beeld van Wittgenstein open te houden.

Aanvang 20:30 uur; zaal open 20:00 uur.
Bent u benieuwd hoe de schaduw van een interpretatie ontweken wordt? Reserveer een open beeld via het reserveringsformulier op de website van Perdu.

Omdat we de lyriek nooit zijn kwijtgeraakt

De stelling van vanavond – Hoe kan lyriek worden teruggewonnen in een cultuur die een opeenstapeling en aaneenrijging van catastrofes is? – is problematisch. Ten eerste omdat we de lyriek nooit zijn kwijtgeraakt, dus waarom zou zij moeten worden teruggewonnen? Ten tweede omdat de stelling suggereert dat 'een cultuur die een opeenstapeling en aaneenrijging van catastrofes is' een negatieve invloed uitoefent op de lyriek, hetzij als oorzaak van het vermeende verlies of als belemmering bij de terugwinning ervan dan wel beide. Deze suggestie roept bij mij Adorno's uitdaging op, die we massaal hebben aangenomen: 'Nach Auschwitz ein Gedicht zu schreiben, ist barbarisch.' Waarmee ik ook wil zeggen dat de aanwezigheid van een negatieve invloed van catastrofes op de lyriek voor mij allerminst duidelijk is. Een lastige stelling dus, temeer omdat ik in een eerste reactie uitriep dat de Amerikaanse dichter George Oppen zijn leven lang worstelde met het antwoord op precies deze vraag. Wat is hier aan de hand?

De lezing die Ton van 't Hof afgelopen vrijdag hield tijdens het programma 'Het schandaal van de lyriek' is hier te downloaden.

12 november 2010 - Het schandaal van de lyriek

Met: Ton van 't Hof, Lucas Hüsgen e.a.

Ultimately the air is bare sunlight where must be found the lyric valuables
George Oppen in 'From disaster'

Wat is het schandaal van de lyriek? Voor Adorno, aan wie we deze indringende vraag te danken hebben, is het schandaal van de poëzie niet zozeer dat ze nog altijd geschreven wordt, na alle verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Het schandaal van de lyriek ligt in haar eigen barbaarsheid, in het besef dat ze, hoe kritisch ook, altijd medeplichtig is aan de catastrofe die ze ongedaan probeert te maken. Lyriek houdt dit schandaal zo altijd in stand – en dat is de werkelijke catastrofe.

De vraag is dan ook gerechtvaardigd of lyriek nog wel mogelijk is, als ze zich wil handhaven als kritische praktijk en niet louter de fictie van een ongeschonden vrijplaats in een verder volledig onttoverde wereld blijven hooghouden. Op deze avond ondervraagt Perdu drie hedendaagse dichters voor wie een dergelijke lyriek nog geen verloren zaak is. Hoe reflecteert hun poëzie het schandaal van de lyriek? En op welke wijze schrijft zij er juist tegenin?

Aanvang 20.30 uur; zaal open om 20.00 uur.

Voor reserveringen voor een plaatsje bij deze avond waarop kennelijk de vraag aan bod komt, de gerechtvaardigde vraag, of lyriek nog wel mogelijk is, als ze zich wil handhaven als kritische praktijk en niet louter de fictie van een ongeschonden vrijplaats in een verder volledig onttoverde wereld blijven hooghouden, klikt u hier.

5 november: Lees dat en herlees dat

Met Hélène Gelèns, Hans Groenewegen en Marc Kregting.
Presentatie en gesprek: Chris Keulemans.

Uitgeverij Perdu presenteert: Lees dat en herlees dat. Een keuze uit het beschouwend werk van Rein Bloem.


Lucas Hüsgen, de samensteller van het boek, zal op deze avond het eerste exemplaar overhandigen aan Marijke Bloem-Köhler, de weduwe van Rein Bloem. De avond opent met de film Aan het helder strand der zee, die Rein Bloem in 1992 maakte naar aanleiding van het gedicht Gorter aan zee van Hans Faverey. Na de overhandiging van het boek zullen de genodigde sprekers op eigen wijze een citaat of passage uit het boek onder de aandacht brengen waarvan zij vinden dat het gelezen en vooral ook herlezen moet worden. Chris Keulemans zal de avond presenteren en met de sprekers in gesprek gaan over hun keuzes.

Aanvang 20:00 uur; zaal open 19:30 uur.

Het maximum aantal reserveringen is al bereikt. U kunt zichzelf op een wachtlijst laten plaatsen door een mail te sturen naar perdu@perdu.nl o.v.v. 'Wachtlijst Rein bloem'.

Foto Rein Bloem door Roeland Fossen

Met de sprekers in gesprek gaan, ja.